„Obsesja zbrodni” – świetny, poruszający dokument w odcinkach o kobiecie i o Ameryce

29 czerwca 2020
Aneta Kyzioł

Michelle McNamara wzorem śledczych ze współczesnych seriali kryminalnych przekonała się, że spoglądanie w otchłań nie jest bezkarne. Z tą różnicą, że McNamara nie jest postacią fikcyjną, podobnie jak zbrodniarz, którego tropiła, i jego ofiary.

„Obsesja zbrodni” (I’ll Be Gone in the Dark) to dzieło niezwykłe – dokumentalna „ekranizacja” bestsellerowej książki McNamary sprzed niespełna dwóch lat, w której ta fanka tzw. true crime – prawdziwych, nierozwiązanych albo źle rozwiązanych zbrodni, autorka bloga True Crime Diaries i utalentowana detektywka amatorka (a także żona komika i aktora Pattona Oswalta i matka ich córki) – dokumentowała swoje wieloletnie śledztwo.

Jego przedmiotem był seryjny gwałciciel i morderca działający w latach 70. i 80. w Kalifornii. W aktach policyjnych i w medialnych relacjach figurował jako East Area Rapist i Original Night Stalker, McNamara nazwała go Golden State Killer. Włamywał się do domów, zgwałcił 50 młodych kobiet i zamordował 12 osób, a pozostał przez cztery dekady niezidentyfikowany i bezkarny. McNamara uruchomiła sprawę na nowo, wykorzystując internet, rozwijającą się technologię badania DNA oraz łącząc ludzi.

I właśnie ci ludzie, na równi z nią są, prawdziwymi bohaterami tej historii, mają tu głos – ofiary gwałciciela (survivors), śledczy i śledcze, którzy nigdy nie przestali myśleć o nierozwiązanej sprawie, detektywi amatorzy obu płci, fani true crime.

Wyłania się z tego wielogłosu niezwykle sugestywny obraz Ameryki. Kraju przesiąkniętego przemocą i strachem przed nią. Kraju straumatyzowanych, leczących się opioidami ludzi, co często kończy się tak jak w przypadku Prince’a czy Michaela Jacksona. Ale jest tu też miejsce na poruszającą historię o dążeniu do sprawiedliwości, o odwadze. O wzajemnym wsparciu. O partnerstwie. I o życiu ze stratą.

I jest to opowieść z happy endem, choć niezwykle gorzkim, jak w dobrych serialach kryminalnych. Tyle że tym razem to nie fikcja.

„Obsesja zbrodni” to jeden z najlepszych – wielopoziomowy i poruszający – dokumentów, jakie można obecnie obejrzeć i przeżyć.

Obsesja zbrodni (I’ll Be Gone in the Dark), reż. Liz Garbus, HBO GO, od 29 czerwca, 6 odc.

Książkę Michelle McNamary „Obsesja zbrodni” wydał w ubiegłym roku Znak.